
Ở mỗi đất nước, âm nhạc dân tộc không chỉ là giai điệu. Đó là tiếng lòng, là hơi thở, là linh hồn của dân tộc ấy. Và với người Việt mình, dân ca chính là tiếng nói đầu tiên, là âm thanh hiền hòa theo suốt chiều dài lịch sử, thấm vào từng nếp nhà, từng bến nước, từng câu ru, từng nhịp bước quê hương. Từ lời ru êm trên cánh võng, đến câu hò kéo lưới trên sông, rồi tiếng lý nhẹ nhàng nơi chợ quê… tất cả gom lại thành một bức tranh âm nhạc mềm mại, mộc mạc, mang bản sắc không trộn lẫn.
Dân ca Việt Nam không cầu kỳ, không kiểu cách – nhưng đi vào lòng người bằng sự chân thật, như hơi thở của chính cuộc sống.
Quốc nhạc Việt Nam – lớn lên từ giọng nói và tâm hồn người Việt
Âm nhạc Việt bắt đầu từ những âm thanh gần gũi nhất: giọng nói, tiếng cười, nhịp lao động, tiếng vọng núi rừng, tiếng sóng sông nước. Từ đó hình thành nên một nền quốc nhạc phong phú, gồm hai mảng:
Nhạc chính tông: thuần Việt, do chính dân tộc tạo nên.
Nhạc ngoại lai đã Việt hóa: tiếp thu từ bên ngoài nhưng được người Việt “nuôi” lại bằng tâm hồn Việt.
Trải qua thời gian, quốc nhạc trở thành kho báu với hàng trăm nhạc cụ, hàng ngàn điệu thức, mỗi giai điệu một sắc màu, một câu chuyện, một dấu ấn quê hương.
Trải qua bao biến động, nhưng hồn dân ca vẫn ở lại
Lịch sử có những lúc thăng trầm, có những giai đoạn nghệ thuật dân tộc bị phai mờ bởi chiến tranh, bởi những đổi thay. Thế nhưng, dù khó khăn đến đâu, dân ca vẫn âm thầm ở lại trong lời ru của mẹ, trong câu hò của cha, trong những buổi sinh hoạt văn nghệ quê nhà.
Chính vì vậy, việc giữ gìn và phục hưng quốc nhạc không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cách chúng ta tri ân tổ tiên những người đã để lại cho đời sau một kho tàng thật đẹp.
Giữ bản sắc nhưng không ngừng phát triển
Khi đất nước bước vào thời đại mới, chuyện bảo tồn âm nhạc dân tộc càng trở nên cấp thiết. Nếu giữ quá chặt mà không đổi mới, nghệ thuật có thể bị “bảo tồn thái hóa”. Còn chạy theo hiện đại mà quên mất gốc gác, ta lại rơi vào “tiến bộ vong bản”. Chỉ khi vừa gìn giữ cái gốc, vừa biết hòa vào dòng chảy thời đại, quốc nhạc mới có thể sống khỏe – sống đẹp – sống lâu.
Dân ca chiếc nôi nuôi dưỡng vọng cổ và cải lương
Trong mọi loại hình âm nhạc Việt Nam, dân ca chính là nền đất màu mỡ nhất. Không có dân ca, sẽ không có đờn ca tài tử, không có vọng cổ, và cũng không có cải lương – bộ môn sân khấu ngọt ngào đã đi cùng bao thế hệ. Câu hò Nam Bộ, điệu lý mộc mạc, nhịp đờn dân gian… tất cả đã hòa quyện, nâng đỡ nhau để sinh ra cải lương – một trong những tinh hoa rực rỡ nhất của văn hóa miền Nam.
Dân ca là gốc.
Vọng cổ là nhánh.
Cải lương là bông.
Và tất cả đều mang chung một hương sắc Việt Nam.







