.jpg)
Giữa những hào nhoáng của sơn hào hải vị chốn thị thành, có đôi lần lòng người bỗng chùng lại khi ngửi thấy mùi khói đốt đồng hay hương hành phi thơm lừng góc phố. Ký ức về món cà tím nướng mỡ hành món ăn "nhà nghèo" trứ danh của miệt vườn sông nước miền Tây lại ùa về, đánh thức cả một vùng trời tuổi thơ bên chái bếp ám muội khói đen.
Bếp cà ràng và trái cà tím sau vườn
Nếu ai đó hỏi ẩm thực miền Tây có gì đặc biệt, tôi sẽ không ngần ngại kể về sự hào sảng của thiên nhiên và sự khéo léo trong những điều giản đơn nhất. Ngày xưa, nhà nào ở quê cũng có một giàn bầu, giàn mướp hay mấy liếp cà tím trồng ngay sau hè.
Món cà tím nướng mỡ hành không sinh ra trong nhà hàng sang trọng, nó sinh ra từ những buổi chiều mưa lất phất, khi má sai ra vườn hái vội mấy trái cà thon dài, tím lịm để kịp bữa cơm chiều.
"Cái ngon của món ăn này bắt đầu từ lúc hái. Trái cà phải còn tươi rói, cuống còn xanh, da căng bóng chứ không được héo. Đem nướng trên cái bếp cà ràng đỏ lửa than đước thì mới đúng điệu."
Người miền Tây không nướng cà bằng lò vi sóng hay bếp ga. Họ tin rằng, chỉ có lửa than mới "ép" được cái ngọt của trái cà ra ngoài và ám vào đó chút mùi khói dân dã thứ gia vị vô hình mà không siêu thị nào bán được
"Nghệ thuật" lột vỏ và chén mỡ hành "thần thánh"
Làm cà tím nướng dễ mà khó. Dễ là vì nguyên liệu rẻ bèo, quanh quẩn trong nhà là có đủ. Khó là ở cái sự kiên nhẫn.
Nướng cà là phải xoay trở liên tục. Khi lớp vỏ bên ngoài chuyển sang màu đen sạm, nhăn nheo và bắt đầu nứt ra, để lộ phần thịt trắng xanh bên trong, ấy là lúc cà chín tới. Cái thú vị nhất là công đoạn lột vỏ. Phải lột khi cà còn nóng hổi, vừa thổi vừa lột, ngón tay lem luốc tro than nhưng mùi thơm bốc lên thì nức mũi.
Nhưng linh hồn của món ăn lại nằm ở chén mỡ hành.
Hành lá xắt nhuyễn, xanh um.
Dầu phộng hoặc mỡ heo thắng nóng già.
Khi dầu sôi già, dội cái "xèo" vào chén hành. Tiếng xèo ấy nghe vui tai lạ lùng, làm dậy lên cái mùi thơm béo ngậy đặc trưng.
Người miền Tây sành ăn thường dầm thêm vào đó một ít tóp mỡ giòn rụm. Sự kết hợp giữa cái mềm mại, mọng nước của cà tím nướng với cái béo giòn của tóp mỡ tạo nên một bản giao hưởng vị giác khó quên.
Ký ức bếp xưa: Nơi giữ lửa tâm hồn
Ngày nay, ở Sài Gòn hay các thành phố lớn, không khó để tìm thấy món cà tím nướng mỡ hành trong thực đơn các quán cơm niêu hay nhà hàng món Việt. Nhưng với những người con xa quê, hương vị ấy dường như vẫn thiếu một chút gì đó.
Có lẽ thiếu cái mùi khói bếp làm cay mắt. Thiếu tiếng mưa rơi lộp độp trên mái lá. Hay thiếu dáng ngồi lom khom của bà, của mẹ bên bếp lửa chập chờn.
"Món ăn ngon nhất không hẳn vì gia vị đắt tiền, mà vì nó được nêm nếm bằng kỷ niệm."
Cà tím nướng không chỉ là một món ăn, nó là cuộn phim quay chậm về một thời gian khó nhưng ấm áp tình thân. Nó nhắc nhở chúng ta về giá trị của những bữa cơm gia đình, về sự trân trọng những sản vật bình dị mà đất trời ban tặng.
Nếu cuối tuần này bạn rảnh rỗi, hãy thử tự tay nướng vài trái cà tím, làm chén mỡ hành thật ngon và nấu nồi cơm trắng. Tuy không thể trọn vẹn như hương vị chốn quê nhà ngày cũ, nhưng đủ để sưởi ấm trái tim giữa bộn bề cuộc sống hiện đại.
